Jaren geleden maakte Theo van Gogh de grap; ‘Wat ruikt 't hier naar karamel? Vandaag verbranden ze alleen de suikerzieke joden.’ Er werd over hem heen gepist vanuit verschillende hoeken, voornamelijk van hen die sympathiseerden met de joodse gemeenschap. Later kreeg Theo van Gogh een nieuw doelwit, de Marokkaan en de islam. Door de Marokkaanse gemeenschap werd hij de dood in gewenst, terwijl een groot deel van de autochtone Nederlanders hem er om prees, waaronder mijn eigen persoon. Het intrigerende aan deze situatie is dat in beide gevallen er mensen waren die dit verder vonden gaan dan vrijheid meningsuiting. Daarentegen was er ook een groep die dit juist onder de vlag van vrijheid schaarden. Vervolgens leek het na de moord op Theo van Gogh zelfs zo, dat iedereen dacht dat alles wat hij pretendeerde een kern van waarheid bezat.

Onlangs deed zich nog een vreemde constellatie voor bij een televisieprogramma van de NTR. Een aantal Turkse jongeren liet zich antisemitisch uit over Joden. Er werd zelfs gesteld dat die Hitler het niet zo verkeerd had bekeken met zijn massamoord op Joden. Aanvankelijk werd daar weinig ruchtbaarheid aan gegeven, tot columniste Elma Drayer daar een stuk aan wijdde in de Trouw. Daarna werd er actie ondernomen en gekeken of er hier daadwerkelijk sprake was van antisemitisme. Wat ik vreemd vind aan de situatie is dat er in de eerste instantie niet naar om wordt gekeken, en daarna moet er toch nog maar even onderzocht worden of er een strafbaar feit werd gepleegd. Bedachten de autoriteiten dan eerst dat het vrijheid van meningsuiting was en daarna toch ineens niet omdat iemand zich hier druk over maakte en het woord antisemitisme viel?

Het verbod op blasfemie is recentelijk afgeschaft, wat voor ons een extra stuk vrijheid betekent. We mogen zoveel als we willen schelden op Goden en aan Goden gewijde zaken. Maar wat betekent dit eigenlijk? We mochten al zeggen, onder het mom van artikel 7 van de grondwet, dat moslims geitenneukers zijn. Maar wanneer het gaat om Joden is het ineens strafbaar. Betekend het nu met de afschaffing van het verbod op blasfemie dat we ons nu wel onheus mogen uitlaten over Joden?

De vraag die nu dus in mijn hoofd blijft galmen; wanneer is het vrijheid van meningsuiting en wanneer niet? Wanneer ben je de vrijheidsstrijder en wanneer de terrorist?